برنامه یاد بعضی نفرات
 
همایون آواز خود را می‌خواند
نقدی بر آلبوم «ای جان جان بی من مرو» همایون شجریان
همایون آواز خود را می‌خواند
  • بهراد توکلی
موسیقی ما -آلبوم بی‌من مرو که در روزهای پایانی سال گذشته روانه بازار نشر شد اثری است در دستگاه ماهور و حاصل همکاری گروه دستان و همایون شجریان است. اثر دارای نکات شاخص و ارزشمندی است که در اینجا به برخی از ان‌ها می‌پردازیم. شاید یکی از موفق‌ترین ویژگی‌های «بی‌من مرو» بافت منسجم آن است تناسب میان ساز و آواز به لحاظ زمان، گردش ملودی‌ها و تنوع ریتم و ملودی چه در قطعات با کلام و بی‌کلام و نیز آواز، بافتی منسجم را ایجاد کرده در عین عناصر متکثر به خوبی با استفاده هوشمندانه از عناصر وحدت بخش کلیت آلبوم را در جایگاه ارزشمندی قرار داده است که در اینجا جای ان است که به نوازنده و آهنگساز ارجمند جناب فرجپوری و نیز همایون شجریان دست مریزاد گفت. در سالهای اخیر معدود آثاری را می‌توان یافت که به این انسجام و یکپارچگی دست یافته باشند در واقع آثار سالهای اخیر را تنها به صورت قطعات مجزا می‌توان شنید که فقط کنار هم چیده شده‌اند و اکثر آن‌ها نتوانسته‌اند با ارتباط منطقی و منسجم میان قطعات برای آثار ایجاد هویت کنند که همانگونه که ذکر شد بی‌من مرو در میان آثار سال‌های اخیر جزء معدود استثنا‌های موفق است.

آواز همایون شجریان نیز از وی‍ژگی‌های درخشان «بی‌من مرو» است که نمی‌توان از کنار آن به سادگی عبور کرد. حضور و موقیعیت یگانه استاد محمدرضا شجریان در آواز ایران خصوصا بعد از انقلاب سبب شد تا اکثر خوانندگان جوان نسل ما با نگاه به جایگاه رفیع ایشان به سمت تقلید از ایشان رفتند اما این تقلید تنها در نادرست‌ترین شکل آن یعنی تقلید از جنس و لحن صدای ایشان صورت پذیرفت موردی که به دلیل عدم تناسب با بافت متنوع جنس‌های صدائی مختلف که ناشی از تفاوت طبیعی حنجره هاست، سبب شد تا انچه امروز از این دست خوانندگان می‌شنویم آثار ساده و بی‌تنوعی باشد که تنها در آن تلاش شده کپی دست چندمی از جنس و لحن صدای استاد شجریان را ارائه دهد که طبیعی است مورد اقبال دراز مدت جامعه نیز قرار نگرفته و نخواهد گرفت و جالب اینجاست که این خوانندگان در گفتگو‌ها خودشان منکر این امر هستند غافل از اینکه قضاوت با جامعه اهل فن است. در واقع اکثریت خوانندگان نسل ما به جای انکه دانش وسیع، تنوع ملودی و ریتم و تلاش و زحمات استاد را به عنوان الگو قرار داده و سعی در ارتقا کیفی هنر خود نمایند، به سوی کپی کردن از استاد رفته‌اند که بعضا مورد توجه عده‌ای مخاطبان سهل پسند نیز قرار گرفته، اما در این میان داستان همایون شجریان حکایتی دیگر است! همایون جنس و لحن صدا را به صورت طبیعی از پدر به ارث برده و برای همین صدای او تصنعی نیست. اما نکته شاخص‌تر در مورد او تسلط و دانشی است که او به عنوان یک هنرمند (که در هنرستان موسیقی نیز به ناوختن ساز کمانچه پرداخته) از پدر و سایر استادانی شاخصی که با آن‌ها همنشینی و مصاحبت داشته فراگرفته که امروزه در آواز او مشهود است. تنوع و تحرک و پویائی ریتم در آواز، تنوع ملودی‌های آواز و تحریر‌ها و سنوریته مطلوب در اثر فشارنیاوردن به حنجره از ویژگی‌های بارز آواز همایون است خصوصیت آخر بخصوص در اجرای تصانیف پرسرعت با ریتم‌های پیچیده (نظیر آثار هنرمند ارجمند علی قمصری) به خوبی خود را نشان می‌دهد. در واقع همایون آواز خود را می‌خواند! و بی‌جا نیست اگر او را با فاصله بسیار سرآمد خوانندگان نسل خود دانست.

نکته دیگر آهنگسازی اثر است که از جمله وی‍ژگی‌های ارزشمند اثر است ملودی‌های پرتحرک و زیبا خصوصا در تصانیف از نقاط قوت اثر است استفاده از ریتمهای لنگ نظیر (هفت ضربی در تصنیف بی‌من مرو) ‌ به بیان روان لشعار آسیب نرسانده است تنها نقد مختصری که به آن می‌توان وارد دانست معدود تقطیع‌های کلامی است که صحت آن فدای روند ملودی شده است که از آن معدود می‌توان به تقطیع کلمه «کو (ی) منم» «در مصراع مست میان کو، منم» که کلمه کو (به معنی کوی) به کلمه منم چسبیده و کلمه «کومنم» را ایجاد کرده که منطقی نیست و اگر کو به عنوان قید سوال به کار می‌رفت (مستِ میانه کو؟ منم در نسخه‌ای نیامده است) باز باید از کلمه «منم» جدا خوانده می‌شد. البته این معدود نمی‌تواند خدشه‌ای به کلیت برجسته اثر وارد آورد.

در پایان لازم است به اجرای فنی و منسجم گروه دستان نیز اشاره کنیم که همچون گذشته در گروه نوازی بسیار موفق اجرا کرده‌اند. به سعید فرجپوری و همایون شجریان و سایر نوازندگان گروه دستان دست مریزاد می‌گویم.
منبع: 
اختصاصی سایت موسیقی ما
تاریخ انتشار : شنبه 16 اردیبهشت 1391 - 00:00

دیدگاه‌ها

سه شنبه 15 اسفند 1391 - 17:56

بسیار نقد زیبایی بود...اواز همایون و اهنگسازی فرجپوری بسیار زیباست...من نمیدونم گناه همایون چیه که کسی دوست نداره سبک بنانو ایرجو دنبال کنن؟اثار این هنرمندان موجوده و اگه کسی این صداهارو دوست داشته باشه به سمتشون میره

سه شنبه 15 اسفند 1391 - 17:56

نمیدونم منظور منتقد از سرامدی در خوانندگان کدوم خواننده ها بوده اگه شما میگی تقلید نیست بسیاری میگن تقلیده. سنتی توی منجلابی گیر کرده که به راحتی در نمیاد. سبک بنان و ایرج و دیگر اساتید دچار کم توجهی شده.

سه شنبه 15 اسفند 1391 - 17:56

تعجب از این متن
اهنگسازی ضعیف و بدون حتی یک جمله تاثیر گذار
اواز بی روح ، تقلیدی به جهت جمله بندی
البته اجرای قوی اواز به جهت تکنیک خواندن و انسامبل قوی دستان در اجرا از مشخصات این البوم است

سه شنبه 15 اسفند 1391 - 17:56

معمولا در نقد نقاط ضعف آثار بیشتر مورد توجه است، جا داشت نویسنده محترم در کنار نقاط قوت اثر به نقاط ضعف هم توجه بیشتری میکردند. اینکه صرفا تعریف و تمجید کرد چندان منطقی نیست.

سه شنبه 15 اسفند 1391 - 17:56

باده تویی سبو* منم آب تویی و جو* منم مست میان کو* منم ساقی من سقای من
در این سبک از غرل در هر بیت قافیه ای میانی وجود داره که در بسیاری از غزلیات مولانا دیده میشه و در اینجا با * مشخص شده. کو و جو و سبو همه مثل هم اند کلمه کوی اینجا جایی نداره . منتقد گرامی ازین مضوع یا بیخبره یا خواسته یه گیری به یه جایی بده منتهی به هر دلیل گیره خودش گیر داره

سه شنبه 15 اسفند 1391 - 17:56

درود بر همایون شجریان!

سه شنبه 15 اسفند 1391 - 17:56

از همایون شجریان انتظار نداشتم که در خوانش شعر دچار چنین اشتباهی بشه که کاملا مفهوم شعر را مخدوش بکنه. گوش کنید به ساز و آواز شکسته اونجا که میگه:
قوت شرح عشق تو نیست زبان، خامه را
در حالی که اصلا دقت نمیکنه که جمله ای که خونده هیچ مفهومی نمیده
بلکه در حقیقت
قوت شرح عشق تو نیست زبان خامه را
درست هست.
جالب تر این که هنرمند گرامی جناب نوربخش سالها پیش این شعر را با سنتود جناب مشکاتیان در مایه اصفهان اجرا کرده بودند و چه قدر درست اجرا شده بود. در مورد آواز همایون هم بعدا می نویسم.

سه شنبه 15 اسفند 1391 - 17:56

درود بر همایون عزیز این آلبوم هم مثل آلبومهای قبلی زیبا و دلنشین و لذتبخش بود
دوستان عزیز من بطور دقیق و حرفه ای به دستگاهها و آوازها وارد نیستم ولی میدونم در خوندن و اجرای بعضی آوازها یا تصنیفها برای اینکه ریتم موسیقی حفظ بشه شعر رو کمی تغییر میدن یا یه جور خاصی اون رو ادا میکنند که شاید به نظر بیاد شعر اشتباه خونده شده در صورتی که اینطور نیست و فقط نحوه ی ادا کردن و بیان کردن واژه ها و فواصل بین اونهاست که اجبارا تغییر میکنه

سه شنبه 15 اسفند 1391 - 17:56

درود بر تو همایون در روزگاری که از همه جا خبرهای ناراحت کننده میشنویم در دنیای پر از خشونت اگه شما هنرمندان عزیز و مهربان و گرامی نبودید و تلاشهای شما نبود شاید زیبایی های زندگی به فراموشی سپرده میشد. باز هم مثل همیشه صدای دلنواز روح نواز و گوش نوازت و طنین زیبای دستان ما را تحت تاثیر قرار داد و غمها را از دلمان برد. برایت آرزوی سلامتی میکنم تا همیشه از صدا و هنرت بهره مند باشیم

سه شنبه 7 خرداد 1392 - 09:33

سلام
درود بر همه دوستان
ميدونيد . . .
آرزو دارم يه روز همايون خان رو روي صحنه با يه نوازنده تار با اجرايي مثل عشق داند ببينم
عاشق اينجور كارهام
درست سليقه ها تغيير كرده ولي هنوز زيادن كساي كه اينجور كارها رو دوست دارن

شنبه 25 آبان 1392 - 12:11

کار آقای همایون شجریان عالیه. روز به روز بهتر هم می شوند. در خصوص تکنیک ایشان هم باید گفت در زمانه خودشون و هم قطاران خودشون بی نظیرند. جای پیشرفت فراوان دارند و نیاز به حمایت ما.
از انتقاد ضعیف دوستان هم تنها تاسف میخورم و بس.
بعضی ها انتقادشان بیشتر شبیه به طنز است

افزودن یک دیدگاه جدید

محتوای این فیلد خصوصی است و به صورت عمومی نشان داده نخواهد شد.

Plain text

  • هیچ تگ HTML ی مجاز نیست.
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.



دانلود همایون آواز خود را می‌خواند | موسیقی ما