موسیقی ما - سید علی اصغر رضوی: ۱.وقتی از کامکارها صحبت می‌کنید، تنها یک خانواده یا یک گروه موضوعیت ندارد. آنها بخشی از تاریخ معاصر موسیقی ایرانی را تشکیل می‌دهند. تاثیر آنها در موسیقی ایرانی بر هیچ کس پوشیده نیست. چه زمانی که در قالب گروهی به نام کامکارها فعالیت می‌کنند و چه زمانی که هرکدام از آنها به صورت جداگانه فعالیتی برای خودشان دارند یا در قالب گروه‌های دیگر کار می‌کنند. ردپای أنها را در مهم‌ترین اتفاقات موسیقی ایرانی می‌توانید دنبال کنید. از گروه عارف و شیدا به سرپرستی محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان گرفته تا ساخت موسیقی فیلم مادر و علی سنتوری که از ماندگارترین موسیقی فیلم‌های بعد انقلاب هستند. به علاوه کامکارها تنها در موسیقی ایرانی تاثیرگذار نبودند. وسعت فعالیت آنها به هنرهای دیگر مانند سینما، تئاتر، نقاشی، عکاسی و ... هم می‌رسد. اگر با چنین تصوری پای اجرای زنده آنها بنشینید حتما از اجرای زنده آنها بیشتر لذت خواهید بود. حتی اگر بیژن کامکار یک از برادران بزرگتر کامکارها پس از چند عمل جراحی که و سرماخوردگی در شب اجرا نتواند آواز خوبی را ارائه دهد. حتی اگر اردوان کامکار هم به خاطر سرماخوردگی مجبور باشد هر چند دقیقه یکبار مضراب‌هایش را جابه جا کند و بینی‌اش را تمیز کند. حتی اگر اجرای جمعه شب کامکارها در برج میلاد ضعیف‌ترین اجرا آنها در چند سال گذشته باشد. اگر با این تصور که پای اجرای بخشی از تاریخ زنده موسیقی ایرانی نشسته‌اید، به کنسرت کامکارها می‌رفتید حتما از اجرای ضعیف آنها هم لذت می‌بردید.

۲.هرچند بیشتر مردم به خاطر آهنگ‌های فولکلور کردی گروه کامکارها را می‌شناسند و به دیدن کنسرت آنها می‌آیند، اما اجرای موسیقی کردی آنها قابل مقایسه با توانایی برادران کامکار در تکنوازی نیست. اجرای خیره کننده اردوان کامکار در بخشی از برنامه کافی بود تا تمام حاضران در برج میلاد به مدت بیست دقیقه روی صندلی‌هایشان میخکوب شوند و سرعت خیره کننده مضراب‌های اردوان کامکار را روی سنتور دنبال کنند. هرچند اردوان کامکار هم همان تکنواز فوق‌العاده کنسرت‌های گذشته کامکارها نبود و احتمالا به علت سرماخوردگی اجرای ضعیف‌تری نسبت به گذشته داشت. اما این چیزی از محبوبیت اردوان در بین حاضران کم نمی‌کرد. کسی که به زعم خیلی از کارشناسان موسیقی در آهنگسازی و نوازندگی سنتور نابغه است. وقتی تنها سیزده سال بیشتر نداشت آهنگ فوق‌العاده دریا را ساخته است که یکی از پیچیده‌ترین و سخت‌ترین قطعات سنتور محسوب می‌شود. تنها یکی از هنرنمایی‌های اردوان ساخت و اجرای موسیقی فیلم سنتوری به کارگردانی داریوش مهرجویی بود که کمتر کسی آن را نشنیده و نپسندیده. در طرف دیگر پشنگ کامکار که به نوعی تنها استاد اردوان محسوب می‌شود تک نوازی کلاسیک‌تری مانند همیشه داشت. اردشیر کامکار در دو قطعه تکنوازی و دونوازی داشت که مورد استقبال حاضرین قرار گرفت. ارسلان کامکار که او را به عنوان ارکستر مایستر ارکستر سمفونیک هم می‌شناسند هنرنمایی خودش را در نوازندگی عود نشان داد و بیژن کامکار هم روزگاری به عنوان الهه ریتم دنیا معرفی شده بود، تکنوازی دف بهتری نسبت به آوازش داشت.

۳.بخش نخست این کنسرت به اجرای قطعات فارسی به آهنگسازی پشنگ و اردشیر کامکار اختصاص داشت. قطعه نخست این اجرا با تصنیف "نسیم" بر روی شعری از خیام روی صحنه رفت و در ادامه تکنوازی سنتور با اجرای پشنگ کامکار، قطعه سازی خرم اجرا شد. تکنوازی عود با اجرای ارسلان کامکار، قطعه‌سازی نواگردان به آهنگسازی اردشیر کامکار، تکنوازی کمانچه و تصنیف "شوریدگان" بر شعری از مولانا از دیگر قطعات در بخش فارسی این کنسرت بود. پس از پایان تصنیف "شوریدگان" گروه صحنه را ترک کردند و اردوان کامکار با ساز خود روی صحنه ماند و قطعه "ریزدانه‌های الماس" را اجرا کرد که مورد تشویق پی در پی حاضران در سالن قرار گرفت. با پایان این بخش از کنسرت آنتراکت کوتاهی اعلام شد و پس از آن گروه با لباس‌های کردی خود روی صحنه آمدند و بخش دوم از کنسرت گروه موسیقی کامکارها را اجرا کردند. قطعه نخست از این بخش با تصنیف کردی "خالوریبوار"(ای ‌رهگذر) آغاز شد و با قطعات مقامی دیگر چون "کتانه"، "که ژاوه" (کجاوه)، "هورامان (اورامان)، رنج دوری و غریبانه را اجرا کردند که این بخش از اجرا با استقبال کم نظیر حاضران در سالن مواجه شد. صحنه کنسرت طبق گفته توتونچیان بدون هیچ اسپانسری روی صحنه طراحی شده بود. به گونه‌ای که صحنه کاملا سیاه بود و از سقف کبوترهایی که نماد صلح و آرامش بود و در ترکیب‌بندی صحنه به خوبی دیده می‌شد.