برنامه یاد بعضی نفرات
 
نگاهی به اجراهای ارکستر پارس و ناصر نظر در جشنواره موسیقی فجر
جای خالی ملودی‌های شیرین
[ آرش نصیری - روزنامهنگار، مدیر و مجری برنامه هزار صدا ]

 «ناصر نظر» شخصیتی قابل‌احترام دارد و فعالیت‌هایی که در زمینه موسیقی کودک انجام داده، شایسته تقدیر است. اما آنچه که نگارنده ‌می‌خواهد امروز انجام دهد، نقد فعالیت‌های او در اجرای موسیقی -به‌خصوص اجراهایش در جشنواره- است. پس، تقدیر از یکی از زحمت‌کشان موسیقی کودکان و نوجوانان به جای خود، قدردانی پایمردی و فعالیت‌هایش در این زمینه و تربیت ده‌ها مربی کودک برای آموزش موسیقی، ایجاد بزرگ‌ترین سمفونیک کودکان و نوجوان و... به جای خود، اینجا فقط نقد فعالیت‌های این فعال نسبتاً قدیمی‌ موسیقی است.
 
***
 
برنامه ارکستر پارس با گروه‌نوازی موسیقی ایرانی به رهبری گلنوش صالحی آغاز ‌می‌شود. قبلاً از این گروه برای اجرا در برنامه «هزارصدا» دعوت کرده‌ام و اجرایشان را دیده‌ام. اجرای خوبی از یک گروه نوجوان که صحبت در مورد جزئیات آن و احیاناً نقدی بر آن، موضوع این یادداشت نیست.
 
اجرای این گروه تمام ‌می‌شود و پرده تالار وحدت بسته ‌می‌شود تا بخش دوم آغاز شود. معمولاً بین دو پرده، ‌می‌توان تا ده دقیقه هم فاصله ایجاد کرد؛ اما بیشتر از پنجاه دقیقه طول ‌می‌کشد تا ارکستر بزرگ برای اجرا آماده شود. مهمانان برنامه بیشتر خانواده‌ها هستند در کنار بچه‌هایشان. حوصله همه سر رفته و کسی هم اعلام نکرده که ‌می‌توانید بروید و سه ربع دیگر، وقتی گروه آمده شد به تالار برگردید. همه هر لحظه منتظر کنار رفتن پرده هستند؛ اما این انتظار حدود پنجاه دقیقه دیگر به سر می‌آید. آن پشت البته صداهایی ‌می‌آید که معلوم است ولوله است. بعداً که پرده کنار ‌می‌رود، تا سقف تالار پر از بچه است! نوازنده‌ها و گروه کر که جمعاً شاید حدود صد و پنجاه تا دویست نفرند. جمع باشکوهی است و معلوم است که برای تمرینات‌شان و ایجاد هماهنگی بین آنها خیلی زحمت کشیده شده؛ اما همه‌چیز برای نشان دادن عظمت ارکستر و کار بزرگ آموزشگاه پارس است نه جذب مخاطب و لذت بردن آنها از موسیقی.
 
***
 
این نکته که گفتم، خیلی تند است و اجازه بدهید یک بار دیگر یادآوری کنم زحماتی که برای همین اجرا کشیده شده، از چشم نگارنده پوشیده نیست: آوردن آن دخترک شیرین و شنیدن حرف‌های انسانی و شاعرانه از زبان او و پاسخ ارکستر به او و بعد، حرکات دلنشین موزون گروه دیگر از نوجوانان و... همه و همه زیبا است؛ در صورتی که ملودی و آهنگ دلنشینی همراه‌شان باشد.
 
آقای نظر در همین اجرا، پنج آهنگ از خودش و یک آهنگ از امیر مقرب صمدی را اجرا کرد و حیف که هیچ کدام از آنها نوستالژیک و شیرین نبودند. شاید مثلاً لازم بود که حداقل «خوشحال و شاد و خندانم» را اجرا ‌می‌کردند که بسیاری از خانواده‌هایی که آنجا بودند و همه بچه‌های همه نسل‌ها با آنها خاطره دارند؛ اما این آهنگ اجرا نشد، چون رهبر ارکستر ‌می‌خواست آهنگ‌های خودش را اجرا کند و این آهنگ از مجموعه «ترانه‌های کوچک برای بیداری» ا‌ست.
 
این آلبوم «مجموعه‌ای است از ترانه‌های کودکستان، متل‌ها و اشعار فولکلور که با انتخاب و کارگردانی بیژن مفید و سرپرستی یوسف شهاب در سال ۱۳۵۹ گردآوری شد.» البته تعدای از این کارها بعداً در مجموعه «ترانه‌های شادی» به اسم ناصر نظر منتشر شد؛ اما بعداً -چه توسط خود آقای نظر و چه توسط دیگران از جمله بانو هنگامه مفید- مشخص شد که سرچشمه این کارها کجا است.
 
هنگامه مفید (هنگامه یاشار) در این مورد توضیح داده که «موسیقی‌ بیشتر قطعات این آلبوم توسط یوسف شهاب، قطعه «قوقولی قوقو»، «خانم خانوم‌ها»، «تو که ماه بلند آسمونی» و... از بیژن مفید و تعدادی نیز همان موسیقی‌‌ای است که در کودکستان‌ها سینه به سینه خوانده می‌شده‌اند و نشانی‌ از آهنگساز آنها نیست. تنظیم، انتخاب نوازندگان و سرپرستی گروه موسیقی‌ نیز به عهده زنده‌یاد یوسف شهاب بود. این آلبوم -که در استودیو بل و توسط منوچهر ریاحی ضبط شد- یکی‌ از سه‌ کاست از مجموعه اول «چهل طوطی‌» است که به کارگردانی بیژن مفید برای کودکان و نوجوانان منتشر شد.»
 
مشخص کردن سازنده این قطعات هم موضوع این یادداشت نیست. حرف نگارنده این است که چرا این آثار توسط این گروه بزرگ و پرزحمت اجرا نمی‌شوند که بینندگان برنامه، شاهد یک اجرای درخشان باشند؛ نه اینکه یک ارکستر بزرگ ببینند و بیشتر از حضور بچه‌های خود در این ارکستر لذت ببرند.
 
در این سال‌ها که موسیقی کودک چندان جدی گرفته نمی‌شود، حیف است که مشهورترین گروه موسیقی کودکان، این‌قدر خالی از ملودی‌های نوستالژیک و شیرین باشد و اساساً کدام رهبر ارکستری را در جهان سراغ دارید که فقط آهنگ‌های خودش را اجرا کند؟ رهبری ارکستر یک جایگاه رفیع است و داشتن ملودی‌های شیرین یک چیز دیگر. چرا ناصر نظر از گنجینه‌ای چون هنگامه مفید استفاده نمی‌کند که چند نسل با آثارش (با اسم مستعار هنگامه یاشار) زندگی کرده‌اند؟ چرا آثار زنده‌یاد ثمین باغچه‌بان توسط این ارکستر اجرا نمی‌شود؟ چرا....؟
 
***
 
ناصر نظر سال‌ها برای موسیقی کودکان زحمت کشیده و شکر خدا از معدود هنرمندانی هم هست که نتیجه زحماتش را دیده و صاحب یک مجموعه بسیار پول‌ساز در همین زمینه است. آموزشگاه پارس حالا تقریباً یک دانشگاه موسیقی کودکان است و تعداد زیادی موزیسین جوان و مربی کودک را تربیت کرده و خیلی از موزیسین‌های الان پایه‌های کارشان آنجا شکل گرفته است. ارکستر پارس از چهارمین جشنواره موسیقی فجر تا به امروز در اغلب قریب به اتفاق دوره‌ها حضور داشته و روز به روز هم بر عظمت ارکسترش اضافه شده؛ اما به نظر ‌می‌رسد همه اینها برای نشان دادن عظمت و موفقیت آموزگاه پارس است.
 
سخن نهایی این یادداشت هم همین است: آقای نظر، به ارکستر پارس به شکل یک ارکستر برای موسیقی کودکان نگاه کنید، نه ویترین آموزشگاه پارس. شما تجربیات و توانایی‌هایی دارید که ‌می‌توانید سالانه چندین اجرای خوب و تأثیرگذار داشته باشید و موسیقی‌های اجرا شده توسط گروه‌تان دست به دست بگردد و به اعتلای موسیقی کودکان و تقویت گوش شنیداری جامعه نوجوان و جوان کمک کند.
 
لطفاً ملودی‌های شیرین را دریابید. لطفاً ملودی‌های شیرین محلی ایران را دریابید. هیچ اشکالی ندارد که شما آثار اجرا شده توسط مثلاً بانو هنگامه یاشار و دیگران را اجرا کنید. برای شما که انسان موفق و شکر خدا دارایی هستید، خرجی هم ندارد.
 
این یک پیسنهاد است البته. صلاح ملک خویش خسروان دانند.
تاریخ انتشار : چهارشنبه 27 دی 1396 - 22:21

افزودن یک دیدگاه جدید

محتوای این فیلد خصوصی است و به صورت عمومی نشان داده نخواهد شد.

Plain text

  • هیچ تگ HTML ی مجاز نیست.
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.



دانلود جای خالی ملودی‌های شیرین | موسیقی ما