موسیقی ما - از گذشته تا به امروز همواره یکی از دغدغه‌های فعالان حوزه موسیقی تولید و انتشار محصولاتی با رویکرد دینی بوده است. نگاهی گذرا به تولیدات فاخر هنرمندان موسیقی در مدح بزرگان دین مبین اسلام، نشان می‌دهد پیامبر اکرم (ص) صدرنشین مضامین آثار تولید شده موسیقی بوده و هست.  در ادامه این گزارش مروری بر تمامی این قطعات داشته‌ایم:

سامی یوسف

 سیامک رادمنش هر چند در تهران متولد شده، اما جهان موسیقی نه او را با این نام و نه حتی با نام زادگاهش می‌شناسد. شهرت سامی یوسف به‌واسطه تولید آثار موسیقی اسلامی است و کارنامه کاری‌اش هم نشان می‌دهد این موضوع مورد توجه سامی یوسف هم بوده است. در میان آثار او اما ترانه‌های بسیاری می‌توان دید که در مدح پیامبر (ص) اکرم سروده شده است.

در این آثار، سامی یوسف از وجوه مختلف به طرح ابعاد شخصیتی پیامبر اسلام در زیباترین قالب‌های شعری و موسیقایی پرداخته است. چهار آهنگ "غار حرا"، "معلم"، "مناجات" و "یا مصطفی" از آلبوم اول او یعنی "المعلم"؛ سه آهنگ "امت من"، "یا رسول‌الله" و "محمد" مربوط به آلبوم دوم او یعنی "امت من" و آهنگ "به سویم آمدی" متعلق به آلبوم دیگرش یعنی "هرکجا که هستی" است.

 آی آر رحمان

رحمان" یا همان آی. آر رحمان را کمتر کسی می‌شناخت تا موسیقی متن او برای فیلم "میلیونر زاغه‌نشین" اسکار گرفت و جهانی شد. آهنگساز هندی به یک‌باره به شهرت جهانی رسید، آهنگ‌سازی که در سنین جوانی از آیین هندوئیسم به دین اسلام گرویده بود، به‌عنوان آهنگساز فیلم محمد رسول ا... مجید مجیدی انتخاب شد. انتخابی که بر اساس علاقه شخصی این آهنگساز صورت گرفت.

رحمان را حالا می‌توان یکی از موفق‌ترین چهره‌های موسیقایی هند دانست که علاوه برگرفتن جایزه اسکار و گرمی، در سال 2009 به‌عنوان یکی از صد چهره تأثیرگذار جهان معرفی شده است. او گفته است "محمد رسول ا..." مانند شعری بسیار زیباست و درعین‌حال یکی از پرخاطره‌ترین و پر چالش‌ترین آثاری که او موسیقی‌اش را برعهده داشته است؛ آن‌قدر که شش ماه زمان صرف کرده تا متوجه این ماجرا شود که مجید مجیدی به‌عنوان کارگردان از او چه می‌خواهد.

 نصرت فاتح علی‌خان

 در کارنامه کاری نصرت فاتح علی‌خان هم می‌توان آثار مذهبی فراوانی دید، البته که دور از انتظار هم نیست و هم سبک‌کاری او به‌عنوان یکی از احیاکنندگان قوالی و هم علاقه او به دین اسلام مؤید این نکته است. اگرچه او را در ایران با آهنگ "مست قلندر" که در مدح امام علی (ع) اجرا شده است می‌شناسند، اما باید به سه اثر او در رابطه با پیامبر اکرم هم اشاره کرد.

 سه قطعه معروف او با عناوین "شمس الضحی"، "کامل والا محمد" و "تو کجا؟ من کجا؟" آثار او در مدح پیامبر اکرم (ص) است. قطعه آخر بارها توسط دیگران هم اجرا شد که شاید معروف‌ترین‌شان اجرای رفاقت علی‌خان از این قطعه شنیدنی باشد.

فرهاد مهراد

"وحدت" نام اثر معروف فرهاد مهراد خوانندۀ مطرح پاپ  است که با عناوین دیگری همچون "والا پیام‌دار" و "محمد (ص)" نیز شناخته می‌شود. اثر وحدت درگذر زمان به قطعه‌ای برجسته و ماندگار مبذول شد و می‌توان امروز آن را شاخص‌ترین اثر موسیقی در ایران به شمار آورد که با محوریت حضرت محمد مصطفی (ص) اجرا شده است.

 ناصر عبداللهی

سال 74 برای نخستین بار قطعه‌ای با صدای ناصر عبداللهی از شبکه یک سیما پخش شد. این اثر ۱۱ دقیقه‌ای با عنوان "محمد جان" با شعر، موسیقی و دکلمه‌ای از ناصر عبداللهی در بندرعباس تولید و در قالب آلبومی معنوی به‌صورت غیررسمی ارائه گردید.

 در این اثر شعر با زبان معیار سروده شده ولی در برخی کلمات از واژه‌هایی با گویش محلی بندرعباسی نیز استفاده شده است. این قطعه موسیقایی دارای ساختار پاپ ملایم است و بین ملودی و کلام پیوندی مناسبی برقرار شده است. همچنین عبداللهی در اوایل دهه ۷۰ قطعه دیگری با محوریت حضرت محمد (ص) با عنوان "محمد سرور پیغمبرانه" را با ملودی آرام و گویش محلی بندرعباسی در ساختار پاپ اجرا کرد که این هم قطعه در خور اعتنایی است. اثر مذکور نیز از طریق یکی از آلبوم‌های معنوی غیررسمی خواننده در اواسط دهه ۷۰ منتشر شد.

محمدعلی قدمی

اوایل دهۀ ۷۰ قطعۀ "جمال محمد" با صدای محمدعلی قدمی منتشر شد. این اثر موسیقایی با ساختار موسیقی سنتی ایرانی و باحال و هوایی نسبتاً شاد با همراهی غزل مشهور سعدی اجرا گردید

در بخشی از این اثر گروه کر نیز حضور دارد. این قطعه به دلیل پخش‌های فراوان از صداوسیما و همچنین ساختار فنی مطلوب، جزو قطعات شناخته شده و پذیرفتنی در این موضوع به‌حساب می‌آید. ملودی شنیدنی بر روی سرود معروف سعدی قرار گرفته و تنظیم هم در راستای ملودی و کلام حرکت مناسبی دارد و فضای موسیقایی درخور اعتنایی مهیا شده است.

امیر کریمی

امیر کریمی قطعه "مرد خورشید" را با سروده‌ای از سعید امیراصلانی و ملودی و تنظیمی از محمدرضا چراغعلی اجرا کرد و این اثر یک سال بعد در قالب آلبوم "غریبه" توسط شرکت سروش روانۀ بازار موسیقی کشور شد. در بخشی از این اثر گروه کر نیز به اجرا می‌پردازد.

مرد خورشید در سه وضعیت بیان کنند دوران پیامبر است. مرحلۀ نخست به دوران قبل از پیامبر که سیاه و تاریک است، اشاره می‌کند. سپس به زمانی که پیامبر در غار حرا مستقر می‌شود می‌پردازد و در نهایت مبعوث شدن و به پیامبری رسیدن محمدبن عبدالله (ص) را بیان می‌دارد. این اثر موسیقایی دارای ساختار پاپ ارکسترال است و بخش‌های مختلف اثر در سطحی حرفه‌ای ساخته شده‌اند و جزء قطعات موفق و مؤثر موسیقی با موضوع پیامبر رحمت به شمار می‌آید. قطعۀ مرد خورشید تا اواخر دهه ۸۰ به شیوه‌ای مناسب از صداوسیما پخش می‌شد.

پیام عزیزی

پیام عزیزی از اواخر دهۀ ۷۰ تاکنون چندین اثر دربارۀ حضرت رسول اکرم (ص) اجرا کرده است. او در سال 79 در آلبوم "با قدسیان ۱" با قطعۀ "یا رسول‌الله" و همچنین در آلبوم "لبیک" قطعات "یا رسول‌الله بی‌قرارم"، "مقام کردی یا رسول‌الله" و "یا نبی یا نبی" را با ملودی سازی محمدرضا عزیزی و تنظیم‌هایی از مجتبی میرزاده اجرا کرده است.

عزیزی در آلبوم "پیام عاشقان" به اجرای قطعات "یا رسول‌الله دخیل" و "یا نبی" پرداخته است. "یا رسول‌الله دخیل" شاخص‌ترین اثر این خواننده با ملودی محلی و تنظیم پاشا هنجنی در آلبوم پیام عاشقان اواسط دهه ۸۰ منتشر شد.

شاهین فرهت

به سفارش مرکز موسیقی و سرود سازمان صداوسیما شاهین فرهت یازدهمین سمفونی خود با عنوان "پیامبر اعظم" را در چهار موومان به مدّت دو سال ساخت و سپس آلبوم این اثر سال ۱۳۸۷ منتشر شد. ارکستر سمفونیک اکراین به رهبری ویلادمیر سیرنکو اجراکنندۀ این سمفونی بود.

شاهین فرهت در مصاحبه‌ای دربارۀ این اثر گفته است: تم اصلی این سمفونی حضرت محمّد (ص) است و از ابتدا درباره شخصیت ایشان صحبت می‌شود. همچنین این سمفونی شرح‌حال موبه‌موی پیامبر اسلام (ص) نیست، بلکه در وهله اول یک بزرگداشت محسوب شده و بعد از آن به ابعاد مختلف شخصیت ایشان مانند انسانیت، عرفان، اخلاق و درام زندگی خود حضرت به‌عنوان سمبل می‌پردازد.

علی تفرشی

علی تفرشی قطعه "قرن محمد (ص)" را در مرکز موسیقی و سرود صداوسیما اجرا کرد. شعر این اثر سروده مشترک محمدکاظم کاظمی و مصطفی محدثی خراسانی است. مهرداد دلنوازی آهنگساز این قطعه آن را در ساختار ارکسترال ساخته و تنظیم کرده است.

علیرضا افتخاری

قطعه گل محمدی با صدای علیرضا افتخاری در قالب آلبوم "عطر مهر" به تهیه‌کنندگی مرکز موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی منتشر شد. علیرضا قزوه در جایگاه ترانه‌سرا، فریدون خشنود در مقام ملودی ساز و بهرام دهقانیار در سمت تنظیم‌کننده، در تولید این اثر نقش بسزایی داشته‌اند.

عبدالحسین مختاباد

عبدالحسین مختاباد قطعه "سیدنا مصطفی" را در ساختار موسیقی اصیل ایرانی اجرا کرد. شاعر این اثر محمدعلی معلم دامغانی و ملودی ساز آن عبدالحسین مختاباد است.

مجید اخشابی

محمدعلی معلم دامغانی در اواخر دهه هشتاد شعری با عنوان "حضرت باران" سرود و مجید اخشابی خوانندۀ مطرح پاپ ضمن ساخت ملودی و تنظیم، آن را اجرا کرد. این اثر تولید مرکز موسیقی و سرود صداوسیماست.

قطعۀ حضرت باران در ساختار پاپ و در تنظیم دارای فضایی عربی است که با مضمون اثر مرتبط است. در بخشی از اثر گروه کر نیز حضور دارد. کلام فاخر با همراهی ملودی روان که به‌خوبی باهم پیوند خورده‌اند، موجب شنیدنی‌تر شدن این اثر شده است.

حامد زمانی

دی‌ماه سال 92 قطعه سه زبانه "محمد (ص)" با صدا و ملودی از حامد زمانی و تنظیمی از نیما پورمحمدی تولید شد. قاسم صرافان و حسین رستمی شاعران بخش فارسی، محسن راهبردی شاعر بخش انگلیسی و مرتضی حیدری آل کثیر شاعر بخش عربی این اثر هستند. قطعه محمد (ص) دارای موزیک ویدئو نیز است و گروه تولیدات موسیقی و سرود بسیج صداوسیما تهیه‌کنندۀ این اثر موسیقایی است.

رحیم پور درخش

"محمد (ص)" عنوان قطعه‌ای پاپ، با صدای رحیم پوردرخش خواننده اهل استان بوشهراست که در سال 93 تولید شد. منوچهر بایندری در جایگاه شاعر و حسام‌الدین ناصری در مقام ملودی ساز و تنظیم‌کننده، دیگر عوامل تولید این اثر پاپ هستند. این قطعه دارای فضایی عربی در تنظیم است تا به محتوای کلام که البتّه به لحاظ ساختار فضایی فاخر دارد کاملاً مرتبط باشد. ملودی به‌خوبی بر روی کلام نشسته و خواننده هم در اجرا توانسته از عهدۀ کار برآید.