نقد آلبوم شلیک فرزاد فرزین به قلم عرفان سلیمی برای مجله ایران من

مجله ایران من – عرفان سلیمی :

نقد آلبوم
ژانر : پاپ
آلبوم : شلیک
خواننده : فرزاد فرزین
انتشار : اسفند ماه ۱۳۹۰
منتقد : عرفان سلیمی

نام قطعات : بیا بیا ، دوریت ، می دونم ، با تو ، نَه ، شورشی ، بچّه ، حسّ خوب ، عذاب ، جای خالیت ، یه زن / یازده قطعه

ترانه سُرایان : فرزاد فرزین ( با سه ترانه ) ، حامد رجبی و مسعود محمّدی ( مشترکاً با سه ترانه ) ، روزبه بمانی و یاحا کاشانی ( هر کدام با دو ترانه ) زهرا عاملی ( با یک ترانه ) / شش ترانه سُرا

آهنگسازان : فرزاد فرزین ( با هشت و نیم آهنگ ) ، مجید رسائی ( با یک و نیم آهنگ ) ، انوشیروان تقوی و عباس لطیفی ( هر کدام با نیم آهنگ ) / چهار آهنگساز

تنظیم کنندگان : کوشان حدّاد ( با چهار تنظیم ) ، نوید سپهر و انوشیروان تقوی ( هر کدام با دو تنظیم ) ، مهران خلیلی ، عباس لطیفی و فرزاد فرزین ( هر کدام با یک تنظیم ) / شش تنظیم کننده

مقدّمه ی کلّی :

تمام آثار هنری از ازل تا ابد بی عیب نبوده و چون انسان خالق این آثار است ، لاجرم آثار خلق شده بنا به ذات ناکامل انسان دارای نقایصی است . هدف نگارنده از این نقد و بررسی ، کمک به پیشرفت موسیقی پرطرفدار پاپ ایرانی با نگاهی منصفانه است و لا غیر .

این اثر از سه منظر ترانه ، آهنگ و تنظیم مورد بررسی و نقد قرار می گیرد که معیار ارزشیابی این موارد از ۱ تا ۵ خواهد بود . ۱ : ضعیف ۲ : قابل تحمّل ۳ : سالم و معمولی ۴ : خوب ۵ : عالی

قطعه یک : بیا بیا
ترانه سُرا : یاحا کاشانی
آهنگساز : فرزاد فرزین
تنظیم کننده : کوشان حدّاد
سرآلبومی چهارمین آلبوم با حرف ش شروع شده ی فرزاد فرزین یک اثرِ کاملاً در خدمت اجرای صحنه است . از ترانه ی روی ملودی نوشته شده گرفته تا تنظیم آن . این قاطعیت کلام بنده به این دلیل است که بنده ی حقیر در جریان تولید این آلبوم قرار داشتم و یکی از نامزدهای سرودن ترانه بر روی این ملودی فرزاد بودم . یادم هست تمام تاکید او استفاده از کلمات بسیار ساده و امروزی بود به طوری که حتّی قسمتی از ترانه ای که سروده بودم ( خوابتو دیدم که می یای من از خدا شنیدم که می یای ) را کاملاً رد کرد و خواستار فضایی بسیار ساده تر شد . به هر روی ، یاحا کاشانی بعد از سرآلبومی موفّقش چراغا رو خاموش کن با صدای رضا صادقی ، باز موفّق عمل کرده و ترانه ی کنسرتی خوبی برای فرزاد نوشته . قسمت ( تا منِ دیوونه با تواَم ) در ترانه ای که باید بیشتر دنبال ایجاد هیجان و نه خلق تصویر باشد بسیار شنیدنی از آب در آمده و این یک امتیاز خوب است برای یاحا . تنها ایراد ترانه که بسیار هم کوچک است همان قسمت ( تا همیشه تو فال منی ) است که می شد جای فال با اندکی تغییر از خیال به عنوان قافیه استفاده کرد و ترجیع بند بیا پیشم هم فکر می کنم به اندازه ی کافی استفاده شده باشد . ملودی فرزاد فرزین هم تمام خاصیت های یک کار کنسرتی و صحنه ای را داراست و کوشان حدّاد که در زمینه ی تنظیم کارهای به این شکل بسیار متبحّر نشان داده نیز باز موفّق عمل کرده .

ترانه ۴ ……………….. آهنگ ۴ ……………….. تنظیم ۵

قطعه دو : دوریت
ترانه سُرا : فرزاد فرزین
آهنگساز : فرزاد فرزین
تنظیم کننده : کوشان حدّاد
فرزاد پیش از این هم بخشی از ترانه های کارهایش رو خودش می سرود امّا دوریت تفاوت فاحشی با سروده های او تا به امروز دارد . یکی از وجوه تمایز خوب این ترانه ی فرزاد رعایت قواعد فنّی ترانه است که پیش از این کمتر از سوی او مورد توجّه قرار می گرفت . ضمن اینکه کلمات استفاده شده در راستای خط فکری و روایی اثر می باشند . ترجیع بند بسیار خوب و اصطلاحاً بگیر دوریت هم از نقاط مثبت و رو به بهبودی ترانه ی اوست . فرزاد ملودی ساز خوبیست که کارهای سبک ترنس و هاوس و کلّا کارهای پرتحرک را بنا به خاصیت صدایش شنیدنی می سازد . کوشان هم در جای خودش خوب استفاده شده و همگی این موارد از دوریت یک قطعه ی شنیدنی و باز هم کنسرتی منتها با هنر و ادبیات بهتر از بیا بیا ساخته است .

ترانه ۲۵/۴ …………… آهنگ ۲۵/۴ ……………….. تنظیم ۵

قطعه سه : می دونم
ترانه سُرایان : حامد رجبی و مسعود محمّدی
آهنگساز : مجید رسائی
ورس اوّل وکال برگرفته از آهنگ یونانی
تنظیم کننده : انوشیروان تقوی
یکی از آهنگهای محبوب خود من در این آلبوم . این آهنگ باعث رخ دادن چند اتّفاق خوب شد . اوّل اینکه دو ترانه سُرای خوب را به بازار پاپ معرفی کرد و نشان داد همکاری متقابل در تمام زمینه ها با رعایت اصول حرفه ای چقدر می تواند تاثیرگذار باشد . دوّم مجید رسائی با ساخت این ملودی شنیدنی برای خواننده ای که از قضا خودش نیز ملودی خوب می سازد نشان داد دارای چه قابلیت هایی در ملودی های شرقی و کارهای ۴/۴ است . . فرزاد فرزین مزد اعتماد به هنرمندان کمتر معروف امّا کاربلد را در این آهنگ گرفت . انوش تقوی ، موزیسین خوبی که در تنظیم این گونه کارهای احساسی صاحب سبک است باز هم موفّق عمل کرد و باعث تکمیل موفّقیت می دونم شد . استفاده از سازی چون بوزوکی در این کار نشان دهنده ی هوش بالای انوش تقوی است . پیش بینی من این است که این آهنگ مورد استقبال بسیاری قرار خواهد گرفت . حرکت قابل تقدیر در این اثر ، اشاره به استفاده از آهنگی یونانی در ورس اوّل وکال آن است . امید اینکه از این قبیل رفتارهای حرفه ای را باز هم شاهد باشیم .

ترانه ۵/۴ …………… آهنگ ۵/۴ ……………….. تنظیم ۵

قطعه چهار : با تو
ترانه سُرا : یاحا کاشانی
آهنگسازان : مجید رسائی / انوشیروان تقوی
تنظیم کننده : کوشان حدّاد
با تو ، باز هم کاری برای اجرای صحنه ای . یاحا باز هم در ترانه موفّق عمل کرده امّا استفاده ی مجدّد از بیا پیشم مخصوصاً در قسمت ترجیع بند باعث شده قدری از زیبایی ترانه ی اثر کاسته شود . ملودی ایرانی و شرقی رسائی و تقوی باعث ایجاد تنوّع در فضای ملودی های این آلبوم شده ضمن اینکه باز هم کاری مشترک و موفّق را این بار در ملودی شاهد هستیم . کوشان حدّاد هم مثل دو تنظیم قبلی به خاطر تخصّص در تنظیم این گونه کارها درست و به روز عمل کرده .

ترانه ۴ …………… آهنگ ۲۵/۴ ……………….. تنظیم ۵

قطعه پنج : نَه
ترانه سُرا : زهرا عاملی
آهنگساز : فرزاد فرزین
تنظیم کننده : مهران خلیلی
زهرا عاملی را از ترانه ی دلتنگی با صدای احسان خواجه امیری در آلبوم فصل تازه می شناسم و از ترانه ی باور نکن با صدای مهدی یراحی ( من از زندگی تو هوات خسته م …. ) او را به عنوان یکی از بانوان خوب نویس ترانه ی ایران پذیرفتم . هنوز هم اعتقاد دارم در باور نکن و رو به این جادّه به بن بست برو با صدای یراحی بهترینِ خودش بود . ترانه ی نَه از او این بار با صدای فرزاد برایم شنیدنی بود امّا نه مثل دو اثری که ذکر شد . ترجیع بند نگو دوسم نداری نگو تنهام می ذاری را بیشتر توصیه ای از سوی خواننده یا آهنگساز می دانم تا تفکّر عاملی . امّا از حق نگذریم که دو خط من به شیشه ی اتاقت خیره می شم سنگ می شم هر شب این موقع که می شه بدجوری دلتنگ می شم یک سر و گردن از تمام ترانه بالاتر است و ما را به یاد همان عاملیِ خوب می اندازد . در کل ترانه ی سالمی از او شنیدم امّا انتظارم از ایشان همچنان بالاست چون ثابت کرده اند که توانایی برآوردن این انتظارات را دارند . ملودی فرزاد مخصوصاً در ترجیع بند شنیدنی است و مهران خلیلی تنظیم کننده ی خوش سلیقه کار سالم و مقبولی ارائه داده است .

ترانه ۴ …………… آهنگ ۴ ……………….. تنظیم ۵/۴

قطعه شش : شورشی
ترانه سُرا : فرزاد فرزین
آهنگساز : فرزاد فرزین
تنظیم کننده : فرزاد فرزین
شورشی . قبل از شنیدن اثر ، فکر کردم با یک ترانه ی متفاوت طرف خواهم بود امّا شورشی کاملاً برعکس پیش داوری من بود . ترانه از لحاظ قواعد فنّی مشکلی نداشت امّا احساس می کنم از آن دست کارهایی بود که نقطه ی استراحت آلبوم بود . تنها یک قطعه ی پر هیجان و سالم و معقول . کاش این آهنگ هم مثل دیگر قطعات شنیدنی آلبوم که کم هم نیستند قدری خاص تر بود . امّا باز هم برای فرزاد هورا می کشم که ترانه هایش پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشتند در شلیک . ملودی خوب و تنظیم منطقی از مشخّصات دیگر قطعه ی شش آلبوم بود . اگر ترانه ی شورشی با سوژه ای خاص و تحت همین نام سروده می شد معرکه بود .

ترانه ۵/۳ ………… آهنگ ۴ ……………….. تنظیم ۴
قطعه هفت : بچّه
ترانه سُرا : روزبه بمانی
آهنگساز : فرزاد فرزین
تنظیم کننده : نوید سپهر
اوّلین ترانه ی ترانه سُرای موفّق و محبوب این روزها در این آلبوم . بچّه هم مثل شورشی اسم خاصّی برای یک ترانه بود که این خاص بودن بعد از شنیدن قطعه بیشتر برایم ملموس شد . شروع زیبای ترانه … تو خودت مَرد باش ترکم کن با تلفیق های زیبای فرزاد فرزین در ملودی و تنظیم متفاوت نوید سپهر از همان آغاز ، باعث چندین بار شنیدن بچّه برای من شد . این یه عادت چقدر می ارزه و همراهی زیبای ملودی و تنظیم و احساس مناسب و به جای فرزاد و ترجیع بندی که به اینجا رسید : … بچّه من با تو زندگی کردم و باز روزبه بمانی کاری کرد کارستان . وقتی عادت کنی به تنهایی خیلی چیزا رو می شه باور کرد هم عالی بود و به جا . استفاده از ساز آلالیک در اورتورها حاکی از هوش بالا و سلیقه ی خاصّ نوید سپهر تنظیم کننده ی کار داشت و فرزاد نوع دیگری از ملودی سازی زیبایش را به رخ کشید . و این چنین بود که روزبه باز هم برایم قابل احترام ماند و مهر تایید دوباره ای زدم بر هنر نوید سپهر و انتخاب درست فرزاد . این قطعه مطمئنناً محبوب من و خیلی ها خواهد بود .

ترانه ۵ ………… آهنگ ۵ …………….. تنظیم ۵

قطعه هشت : حسّ خوب
ترانه سُرا : فرزاد فرزین
آهنگساز : فرزاد فرزین
تنظیم کننده : کوشان حدّاد
نقد من برای این قطعه بسیار نزدیک به نقد قطعه ی دو می باشد با این تفاوت که ترجیع بند ترانه ی این قطعه به قدرت ترجیع بند ترانه ی دوریت نیست و کمی نمره ی کمتر به این قطعه دادم .

ترانه ۷۵/۳ ………. آهنگ ۴ ……………….. تنظیم ۵

قطعه نُه : عذاب
ترانه سُرا : روزبه بمانی
آهنگساز : فرزاد فرزین
تنظیم کننده : نوید سپهر
ملودی درخشان فرزاد فرزین و ترانه ی به یاد ماندنی روزبه بر روی این ملودی و تنظیم درست نوید سپهر باعث شکل گیری عاشقانه ای ماندگار شد . قسمت دوّم کار از جایی که شروع می شود : حسّ تو شبا می پیچه دور تنم تا ….. مثل تو هر شب پُرِ خالی شدنم و ترجیع بند که ترانه ی آن نمونه ای درست و کارگاهی از سرودن ترانه روی ملودی است بسیار زیبا از آب در آمده . تنها مسئله استفاده ی روزبه از کلمه ی عذاب است که اگر مراقب نباشد شاید از یک خصوصیت خوب به یک تکرار تبدیل گردد و این برای ترانه سُرای کارکشته ای مثل بمانی خیلی دلچسب نیست .

ترانه ۷۵/۴ …….. آهنگ ۵ …………….. تنظیم ۵

قطعه ده : جای خالیت
ترانه سُرایان : حامد رجبی و مسعود محمّدی
آهنگساز : فرزاد فرزین
تنظیم کننده : انوشیروان تقوی
ملودی شنیدنی فرزاد و تنظیم انوشیروان تقوی که زیبا بود یک طرف ، ترانه ی ترجیع بند زیبای رجبی و محمّدی که بدون شک نویدبخش روزهای خوبی در ترانه ی ما خواهند بود هم یک طرف . عشق من بوی خوب عطر تو زیر بارون چتر تو هنوزم تو خاطرمه عشق من رفتن دلگیر تو آخرین تصویر تو هنوزم تو خاطرمه . با اینکه ترانه روی ملودی نوشته شده امّا باز تصاویر زیبا در ترانه ی جای خالیت خودنمایی کرده . سولوی الکتریک شاهرخ پورمیامی هم از انتخاب های دقیق فرزاد و انوش سرچشمه می گیره که به زیبایی حق مطلب تنظیم رو ادا کرده . یک قطعه ی کنسرتی و در عین حال قابل احترام از لحاظ ترانه بهترین نقدی هست که می توانم برای جای خالیت انجام داده باشم .

ترانه ۵ …………… آهنگ ۵ ……………….. تنظیم ۵

قطعه یازده : یه زن
ترانه سُرایان : حامد رجبی و مسعود محمّدی
آهنگساز : فرزاد فرزین / عباس لطیفی
تنظیم کننده : عباس لطیفی
اجرای کنسرتی این قطعه چند ماهی قبل از پخش شلیک با نام زن در اینترنت پخش شد . این ترانه را مدّتها جهت اجرا توسط خودم در اختیار داشتم امّا تصمیمم برای اجرا نهایی نشد . خیلی خوشحالم که ترانه سُرایان اثر ترانه ی خوبی به فرزاد واگذار کردند . ملودی زیبای فرزاد و عبّاس لطیفی روی ترانه ، نشاندهنده ی حسّ و قدرت بالای این ترانه بود . یه زن می تونه گاهی مَرد باشه و کنار تو زمان برعکس می ره از بهترین جا های این ترانه هستند . امّا تنظیم عباس لطیفی شاید برای ترانه ای به این لطافت و شاعرانگی قدری سخت و زِبر به نظر می آید . به جای سولوی الکتریک شاید استفاده از گیتار آکوستیک فضای عاشقانه تری برای اثر ایجاد می کرد و احساس ترانه و ملودی بهتر به مخاطب منتقل می شد . تغییر نام اثر از زن به یه زن خیلی جالب نبود .

ترانه ۵/۴ …………. آهنگ ۵/۴ ……………… تنظیم ۷۵/۳

میانگین نمرات :

ترانه : ۴٫۲۹ از ۵
آهنگ : ۴٫۴ از ۵
تنظیم : ۴٫۷۵ از ۵
فرزاد فرزین : ۴٫۲۴ از ۵
مسعود محمّدی : ۴٫۶۶ از ۵
حامد رجبی : ۴٫۶۶ از ۵
روزبه بمانی : ۴٫۸۷ از ۵
یاحا کاشانی : ۴ از ۵
زهرا عاملی : ۴ از ۵
مجید رسایی : ۴٫۴۱ از ۵
عباس لطیفی : ۴ از ۵
کوشان حدّاد : ۵ از ۵
نوید سپهر : ۵ از ۵
انوشیروان تقوی : ۴٫۸۵ از ۵
مهران خلیلی : ۴٫۵ از ۵

منتقد : عرفان سلیمی

اختصاصی مجله ایرا من