برنامه یاد بعضی نفرات
 
با حضور جمعی از اهالی موسیقی
ردیف آوازی استاد اسماعیل مهرتاش به روایت داوود فیاضی رونمایی شد
موسیقی ما - «امشب شب مهرتاش است که ردیف او کارگاه موسیقی ما است. اگرچه زنده یاد مهرتاش تنها در یک زمینه استاد نبود. قدما به این گونه افراد که در چند رشته سر آمد بودند جامع ال اطراف یا ذوفنون می گفتند که تعداد این افراد بسیار کم است. ایشان برگزیدگانی هستند که هم خلاق اند و هم بالاترین درجه در اخلاق هستند. اسماعیل مهرتاش چنین شخصی بود.»

اینها را «داود فیاضی» درباره روند شکل‌گیری مجموعه‌ی ردیف آوازی اسماعیل مهرتاش در روزی گفت که روایتِ ردیفِ او در 6 اثر رونمایی می‌شد. «اسماعیل مهرتاش» جامعه‌ی باربد را در سالِ 1305 تاسیس کرد؛ یک قرن پیش. در آنجا تار می‌نواخت و تصنیف می‌ساخت و آواز و ردیف موسیقی آموزش می‌داد. کلاس‌هایی هم برای فنِ بیان و هنرپیشگی داشت؛ حالا اما جایگاهش چندان در عرصه‌ی موسیقی ایران شناخته شده نیست. استاد کسانی چون عبدالوهاب شهیدی، ملوک ضرابی، برادران وفایی و محمدرضا شجریان و بازیگرانی چون چون محمدعلی کشاورز، عزت‌الله انتظامی و رسول نجفیان، این روزها مثل بسیاری دیگر از بزرگانِ موسیقی تقریبا فراموش شده است. حالا اما به همت «داوود فیاضی»- خواننده و مدرس آواز- روایت ردیفش در 6 سی دی منتشر شده است. فیاضی برای جمع‌آوری این سی‌دی، دو سال کار کرده است و «بهاره فیاضی» با تار جواب آواز او را داده است. حالا هنرمندانی چون جمله داود گنجه ای(قائم مقام خانه موسیقی)، نادر گلچین، حمیدرضا نوربخش، مجید درخشانی، علی رستمیان، پیروز ارجمند و ... از ردیف آوازی اسماعیل مهرتاش به روایت داود فیاضی رونمایی کردند. فیاضی می‌گوید آن زمان که «محمدرضا لطفی» زنده بود، او را در اجرای این اثر راهنمایی می‌کرد.  «سید علیرضا میرعلینقی»- پژوهشگر و مورخ موسیقی- درباره‌ی این روایت ردیف معتقد است:«به دلایلی واضح که بخش عمده آن به الزامات کار پژوهشی و تاریخ نگاری مستند مربوط می شود ، بنده این اجرا را از سایر روایات منتشر شده به منویات هنری استاد مهرتاش نزدیکتر می‌دانم.  در این مجموعه سلیقه‌های شخصی اعمال نشده و مطلبی از شاگرد به استاد انتساب یا انتصاب پیدا نکرده است. چرا که به گفته منابع موثق، استاد مهرتاش دستگاه‌های نوا و راست پنجگاه را در مجموعه آموزشی‌شان نداشته‌اند و هیچ زمان فرد به‌خصوصی را شاگرد خاص و محرم خود نمی‌دانستند که مطلبی را صرفا اختصاصی و جدا از دیگران به  او بیاموزند و از دیگران دریغ کنند.» شاید به همین خاطر است که «حمیدرضا نوبخش» - خواننده و مدیر عامل خانه‌ی موسیقی- در مراسم رونمایی اثر درباره‌ی او می‌گوید که او در بخش آوازی چهارچوبی تدوین کرد. او همچنین به این مساله اشاره کرد که:« ما در بخش آواز سابقه‌ی طولانی برای ثبت ردیف نداریم. در گذشته این موسیقی سینه به سینه منتقل می شد و معلم‌ها به شاگردانشان درس می‌دادند  و رپرتوار مدونی تا زمان قاجار وجود نداشت و در این میان تنها روایت‌های سازی انجام شده است.  در این میان استاد «عبدالله دوامی» برداشت خود از موسیقی سازی را به رپرتوار آوازی تبدیل کردند که البته در این میان مشکلاتی وجود داشت؛ چون این امکان وجود ندارد تا تمام گوشه‌های سازی را در بخش آواز روایت کرد. به همین خاطر است که در بخش سازی، روایت‌ها و چهارچوب‌های کامل‌تری نسبت به موسیقی آوازی داریم.»

نوربخش می‌گوید که باید بخش رپرتوار آوازی را از خوانندگی جدا کرد. او دلیل خودش را هم برای این ماجرا دارد؛ برای مثال می‌گوید که تمام شاگردان استاد دوامی خواننده نبودند و هر ردیف‌دانی، خواننده نیست. او استاد «محمود کریمی» را نمونه‌ای از این افراد می‌داند که خواننده‌ نبودند؛ اما ردیف‌دان بزرگی به حساب می‌آیند:« استاد مهرتاش در بخش آوازی چهارچوبی مشخص کرد، هر چندن که خودش خواننده نبود و بیشتر یک ردیف‌دان به حساب می‌آیند.  او چارچوبی مدون کرد و اشعاری را با ذوق و سلیقه خودش روی جملات سازی گذاشت و به رپرتواری در بخش آواز تبدیل شد. البته کسانِ دیگری چون «نورعلی خان برومند» نیز شیوه‌ی آوازی سید حسین طاهرزاده را آنالیز کردند و برایش شیوه‌ی‌ آوازی منتقل کردند. البته برخلاف آنچه امروز فکر می‌کنند،‌آقای طاهرزاده ردیف ندارند و تنها شیوه آوازی دارند. ایشان ذوق، سلیقه، ادوات آواز و تحریر های بی‌نظیری داشتند.»

نوربخش می‌گوید برومند شاگردان بسیاری داشت؛ اما تنها محمدرضا شجریان، رضوی سروستانی و همچنین اکبر گلپایگانی می‌توانند حرفی در زمینه‌ی اواز داشته باشند:« وقتی نفس برومند به شجریان می خورد شاهد تحولی عظیم هستیم که انگار کلیدی را به یک آدم هوشمند می دهند و قادر است دریچه های زیادی را بگشاید.»

همچنین «سید علیرضا میرعلینقی» که ردیف اسماعیل مهرتاش به همراه یادداشت وی منتشر شده است؛ نیز در سخنانی به این مساله اشاره کرد: «بیش از آنچه فکر و تصور کنیم، گرد آوری و ضبط این ردیف طول کشید و در این میان تنها اعتقاد و عشق ما را به ادامه‌ی کار امیدوار کرد.»

در این مراسم همچنین نمونه‌هایی از ردیف آوازی مهرتاش به روایت داود فیاضی پخش شد. «پیروز ارجمند» -مدیرکل دفتر موسیقی- هم سخنرانی کرد و از راه‌اندازی شورای ردیف در دفتر موسیقی گفت.
منبع: 
اختصاصی سایت موسیقی ما
تاریخ انتشار : شنبه 26 اردیبهشت 1394 - 00:00

دیدگاه‌ها

چهارشنبه 30 اردیبهشت 1394 - 11:10

پس ردیف مهرتاش به روایت منتشری مالید ؟؟؟ یعنی الان آواز مشکلش ردیفه ؟؟؟؟

افزودن یک دیدگاه جدید

محتوای این فیلد خصوصی است و به صورت عمومی نشان داده نخواهد شد.

Plain text

  • هیچ تگ HTML ی مجاز نیست.
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.



دانلود ردیف آوازی استاد اسماعیل مهرتاش به روایت داوود فیاضی رونمایی شد | موسیقی ما