مصاحبه با عبدالحسین مختاباد
مصاحبه با خواننده‌ای که در دهه‌ی 70 کارهای هیت بسیاری ساخت
اثری از:
خواننده:
مدیر تولید:
تصویر:
تدوین:
گفت و گو:
plays 449168
از پرکاری در دهه ۷۰ تا حضور در شورای شهر در گفتوگو با خواننده موسیقی ایرانی؛
عبدالحسین مختاباد: از هیچ رانتی استفاده نکرده‌ام
عبدالحسین مختاباد: از هیچ رانتی استفاده نکرده‌ام
«سید عبدالحسین مختاباد» از جمله خوانندگانی است که در دهه‌ی 70 ظهور کرد، دهه‌‌ای که تا پیش از آن تنها سرودها و آهنگ‌هایی با حال و هوای انقلاب وجود داشت و باز شدنِ نسبی فضای موسیقی به ظهورِ او و بسیاری از خوانندگان کمک کرد. «مختاباد» قطعاتی بسیار خواند که خیلی‌های‌شان (تمنای وصال و شبانگاهان) جزو قطعاتِ خاطره‌انگیز و با استقبال بسیاری مواجه شدند. او اما در سال‌های بعد برای تحصیلات آکادمیک در زمینه‌ی موسیقی به خارج از ایران رفت و بعد از بازگشت هم بیشتر به عنوان چهره‌ای سیاسی و آکادمیک فعالیت کرد. با او درباره‌ی تمامی این مسایل گفتوگو کرده‌ایم.
- شما در دهه‌ی 70 چهره‌ی فعالی در عرصه‌ی موسیقی بودید، اما در سال‌هایی وقفه‌هایی در فعالیت‌هایتان رخ داد، ابتدا درباره‌ی این توقف در فعالیت‌های هنری‌تان می‌گویید؟
- فکر می‌کنم در آن زمان برای ادامه‌ی تحصیل به کانادا و انگلیس سفر کردید. چطور شد که تصمیم گرفتید تحصیلات آکادمیک‌تان را ادامه دهید؟
- شاید این انتظار وجود داشت که شما بعد از بازگشت فعال‌تر شوید؛ اما این اتفاق نیز رخ نداد.
- شما در رشته‌ی علوم اجتماعی تحصیل کرده‌اید؟
- این مساله چقدر بر کارِ شما تاثیر گذاشته است؟
- خب این ریسک هم به همراه داشته است.
- شما در حارج از کشور تحصیل موسیقی داشته‌اید. چه تفاوتی بینِ فضای دانشگاهی داخل و خارج از کشور می‌بینید.
- آقای مختاباد به این نکته اشاره داشتید که در دورانی که شما فعالیت خود را شروع کرده‌اید؛ همه مثل استاد شجریان می‌خواندند. این در حالی است که به نظر می‌رسد هنوز هم چنین تمایلی وجود دارد؛ هر چند که آن موفقیتِ ایشان هرگز تکرار نشده است.
- زمانی که می‌خواستید فعالیت کنید و به قول خودتان آن را به شیوه‌ای جدید ارایه دادید، مورد انتقاد قرار نگرفتید؟
- خدمت متقابل بود.
- شما خودتان را مدیون صدا و سیما نمی‌دانید؟
- همایون شجریان تغییری در فضای کاری‌اش داشته است و خیلی هم مورد انتقاد قرار گرفته است. شما هم در آغاز فعالیت‌هایتان اشاره کردید که با انتقاد بسیاری مواجه شدید. چقدر این انتقادات را مهم ارزیابی می‌کنید؟
- شما هم‌اکنون چه مسیری را برای خودتان متصور شده‌اید.
- کار خواننده‌های نسلِ بعد از خودتان را دنبال می‌کنید؟
چرا؟
چون مطالعه ندارند، برخی کارها از نظر قالب خوب است و برخی دیگر از نظر محتوا و تلفیق این دو بسیار سخت است. برخی‌ها می‌‌گویند آثار آهنگ‌سازانِ قدیمی چون با خاطراتِ مردم گره خورده است، این چنین با استقبال مواجه می‌شود؛ در حالی که وقتی یک اثر هنری محتوا نداشته باشد از بین می‌رود.
آقای مختاباد چرا ذایقه‌ی مخاطب نزول کرده است؟
وقتی غذای خوب نباشد آدم به همه چی عادت میکند. شما به عنوان یک موسیقی‌دان باید موسیقی زیاد بشنوید. معضل نسل امروز این است که زحمت نمی‌کشد. مطالعه نمی‌کند. سریع می‌خواهند خودشان را به شهرت برسانند. این معضل بزرگی است که یک هنرمند خودش را به هر دری می‌زند تا مطرح شود و آخرین نگاهش بحث هنری است. این معضلی است که از لحاظ روان‌شناسی اجتماعی بررسی شود.
چه کنیم که از این فضا خارج شویم؟
این نسل باید خود را از طماع بودن کنار بکشد. همه‌ی ما فکر می‌کنیم هنر جایی خوب است که خوب پول در بیاورد و این فاجعه‌آمیزترین اتفاقی است که می‌تواند برای یک جامعه‌ی هنری اتفاق بیفتد. ظرف هنری در این میان مهم نیست مهم این است که طرف 500 کنسرت در سال گذشته داده است. می‌توانم بگویم ما در حال حاضر در یک وضعیت آنارشیست فرهنگی و هنری به سر می‌بریم و این وضعیتِ ضربه‌ی جبران‌ناپذیری در سال‌ای آینده به ما خواهد زد. در یک جامعه وقتی نخبگان به یاس و سکوت برسند آن جامعه آینده‌ی خوبی نخواهد داشت. یکی از دوستانم می‌گفت من به عنوان استاد دانشگاه حقوقم 5 میلیون است و اصلا دیگر نمی‌توانم در تهران زندگی کنم. از آن طرف کسی صد میلیارد دزدی میکند. اصل در نظام سرمایه‌داری توازنِ زندگی است.
شما زمانی که بر مسندهایی چون شورای شهر و خانه‌ی موسیقی و ... بودید، چه برنامه‌ی مدونی برای این کار داشتید؟
من فقط تلاش کردم تا خودم را آلوده نکنم. چون خیلی از مسایل دست ما نیست. ما به عنوان یک هنرمند نه قدرت اقتصادی داریم و نه اجتماعی و نه سیاسی. تصمیمات در جای دیگری گرفته می‌شود.ما در این شرایط فقط می‌توانیم گلیم خودمان را از آب بکشیم. خود جامعه‌ی هنری باید به یک وفاق ملی برسد.
که البته امری بعید است.
نه این اتفاق دیر یا زود این اتفاق خواهد افتاد و ما همدیگر را پیدا خواهیم کرد، آن‌وقت نجات فرهنگی رخ می‌دهد. من ناامید نیستم و مطمئن هستم که این اتفاق خواهد افتاد.
چه شد که تصمیم گرفتید به شورای شهر بروید؟
شورای شهر یک شورای سیاسی نیست. شاید در بیرون این دیدگاه وجود داشته باشد؛ اما مجموعه‌ای کاملا اجتماعی و فرهنگی است. من می‌دیدم که در مطبوعات می‌گفتند شورای شهر محلی برای ورزشکاران و هنرمندان شده است که این دیدگاه به طور قطع از عدم مطالعه می‌آید، ممکن است برای مثال بنده کارم را بلد نباشم؛ اما این شورا به حضورِ ورزشکار و هنرمند حتما نیاز دارد. دو هزار میلیارد بودجه‌ی فرهنگی در شهر وجود دارد، طبیعی است که باید متخصصی وجود داشته باشد که بگوید اینها باید در چه زمینه‌هایی برنامه‌ریزی شود. شهر مثل بدن انسان است و به همه چیز نیاز دارد. مگر می‌شود گفت دانشگاه پزشکی چشم پزشک بیرون ندهد و تنها متخصص قلب تربیت کند؟ این شهر فرهنگ و ورزش و آشغال و سازندگی هم می‌خواهد. من زمانی که در شورای شهر بودم، خانه‌ی موسیقی و خانه‌ی هنرمندان مشکلی برای دریافت بودجه‌های‌شان نداشتند و این در حالی است که شما خرده می‌گرفتند ورزشکاران ... ممکن سات مختاباد کارش را ببد نباشد اما هنرمند و ورزشکار باید در شورای شهر باشد. گاهی ما فقط دوست داریم انتقاد کنیم. زمانی که من در شورای شهر بودم کمیته هنر را برنامه ریزی کردم، هنوز هم معتقدم شهری که هنر نداشته باشد شهر مرده‌ای است. با همین هنر است که می‌توان نهضت استفاده‌ی کمتر از پلاستیک راه بیاندازیم یا به این سوال پاسخ دهیم چرا در لندن زباله‌ها هفته‌ای یک بار تخلیه می‌شود و در تهران هر شب باید این کار را انجام داد؟ من تاکید دارم که شورای شهر به هیچ وجه سیاسی نیست. ما زمانِ انتخابات دو روز سیاسی می‌شدیم؛ اما بعد کار خودمان را انجام می‌دهیم. من گمان می‌کنم در دوران جدید، فضاهای فرهنگی در تهران دوباره مفلوک شده است.
چه شد که در لیست اصلاح طلبان قرار گرفتید؟
من از نظرِ فکری و روحی به آنان وابسته بوده و هستم؛ البته آنها به من پیشنهاد دادند.
آقای مختاباد فکر می‌کنید چقدر در این مقام مفید واقع شدید؟
شما باید مصوباتی که در کمیته‌ی هنر تصویب شد را مطالعه کنید.
چرا در دور بعدی در لیست اصلاح طلب‌ها نبودید؟
از خودشان باید بپرسید. من در جلسه‌ای که با «سید محمد خاتمی» داشتم، به ایشان گفتم من فکر می‌کردم دنیای هنر از جهت فکری یک اختلاف فکری ده- بیست ساله با سیاستمداران دارد، اما حالا گمان می‌کنم هنرمندان یک قرن از سیسات مداران ایرانی جلوتر هستند. ما سیساست‌مداری نداریم که بتواند در شرایط حساس از خودش یک فکر و رای بدهد. هر چه هست از هنرمندان است. من فکر می‌کنم در دنیای سیاستِ ایران نخبگی جا ندارد و فضا کاملا قبیله‌ای است و ایران دارد ضرر می‌ند.
اینها را مطرح هم می‌کردید؟
بله؛ چون نگاه سیاسی نداشتم و فکر می‌کردم بحث مردم و تهران مطرح است.
در آن سال‌ها در برج میلاد هم کنسرتی دادید که شائبه‌ی رانت در آن مطرح شد.
من در برج میلاد که کنسرت داشتم یکی از اعضای شورا گفته بود که پول سالن را پرداخت نکرده‌ام و من گفتم اصلا پول سالن را من نباید پرداخت می‌کردم، مدیر اجرایی کنسرت باید آن را می‌داد. بعد معلوم شد که آن تخفیفی که برج میلاد برای موسیقی سنتی می‌دهد را هم من دریافت نکرده‌ام. یکی گفته بود که رییس کمیته ی هنر رفته است اروپا. آقا من از سالِ 68 در حال سفر به اروپا هستم و دیگر این کشورها هیچ جاذبه‌ای برای من ندارد. بهترین دریا و کوه برای من ساری است. وقتی همه چیز سیاسی می‌شود، این مسایل هم مطرح می‌شود. شاید همین الان خیلی از تهمت‌هایی که به خیلی از سیاستمداران می‌زنند نادرست باشد.
تاریخ انتشار: 1 بهمن 1398
-
سایت موسیقی ما , آوش مدیا -
سایت موسیقی ما , آوش مدیا -
سایت موسیقی ما , آوش مدیا -
شهرام ناظری , سایت موسیقی ما -
عالیم قاسم اف , سایت موسیقی ما -
پدرام امینی ابیانه , سایت موسیقی ما -
سالار عقیلی , ابوالفضل صادقی نژاد , سایت موسیقی ما -
سازنگار , سامان احتشامی , سایت موسیقی ما -
فردین خلعتبری , سایت موسیقی ما -
حیدو هدایتی , سایت موسیقی ما -
فرهاد فخرالدینی , سایت موسیقی ما -
شهرام ناظری , سایت موسیقی ما -
پژمان طاهری , سایت موسیقی ما -
همایون شجریان , فردین خلعتبری , سایت موسیقی ما -
مجید رضوی , سایت موسیقی ما -
رضا موسوی , سایت موسیقی ما -
سازنگار , پویا نیکپور , سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما , علیرضا پور استاد -
سایت موسیقی ما , مهدی بوستانی -
گروه چارتار , سایت موسیقی ما -
سالار عقیلی , سایت موسیقی ما -
سازنگار , آزاده امیری , سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما , فردین خلعتبری , علی اکبر قربانی , مانی جعفرزاده -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما -
فرهاد فخرالدینی , علی اکبر قربانی , سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما , ماکان بند -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما -
علیرضا میرآقا , سایت موسیقی ما , سازنگار -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما , اکسیر نوین , محمدرضا خانزاده -
سایت موسیقی ما , سهراب پورناظری , علی قمصری -
سایت موسیقی ما , اکسیر نوین , محمدرضا خانزاده -
سایت موسیقی ما , محمد بحرانی -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما , منوچهر صهبایی -
سایت موسیقی ما -
سایت موسیقی ما , آیدین الفت -
سایت موسیقی ما
افزودن یک دیدگاه جدید